Adli tıp uzmanlarının, ölü bir bedenin incelenmesi sürecindeki görevleri oldukça detaylı ve disiplinli bir şekilde ilerler. Bu sadece otopsiden ibaret değildir. Bir ceset üzerinde yapılan işlemler, hem olay yeri incelemesini hem de laboratuvar çalışmalarını kapsar. Adli tıp uzmanlarının bir ceset üzerinde adım adım yaptığı işlemler şu şekilde ilerler:

1. Olay Yeri İncelemesi

Cesedin bulunmasıyla birlikte, adli tıp süreci olay yerinde başlar. Bu aşamada adli tıp uzmanı ve olay yeri inceleme ekipleri birlikte çalışır.

• Olay yerine ulaşma: Polis tarafından olay yerine çağrılan adli tıp uzmanı veya olay yeri inceleme ekibi, öncelikle çevrenin güvenliğini sağlar ve olay yerinin izole edilmesi sağlanır. Ekip, olay yerine girdikten sonra delilleri koruma altına alır.
• Gözlem ve fotoğraflama: Cesedin bulunduğu konum ve etrafındaki tüm deliller, fotoğraflarla belgelenir. Çevredeki her şey (kan izleri, vücut pozisyonu, eşya durumu, ortam sıcaklığı) dikkatlice incelenir.
• Cesedin ilk değerlendirilmesi: Adli tıp uzmanı, cesedin dış görünümüne bakarak ölüm zamanı ve nedenine dair bir ön değerlendirme yapar. Ölüm şekli (doğal, cinayet, kaza, intihar vs.) ile ilgili ilk bulgular not edilir. Örneğin; çürükler, kesikler, ateşli silah yarası olup olmadığı gibi dış bulgular kaydedilir.
• Vücut sıcaklığı ve rigor mortis (ölüm sertliği): Cesedin sertliği ve soğuma derecesi gibi parametreler değerlendirilir. Bu durum ölüm zamanının yaklaşık olarak belirlenmesine yardımcı olur.
• Delil toplama: Ceset üzerindeki tüm kanıtlar toplanır. Giysiler, saç telleri, vücut sıvıları, parmak izleri, tırnak altındaki materyaller gibi fiziksel kanıtlar dikkatlice korunur.

2. Cesedin Morg’a Nakli

Olay yerindeki işlemler tamamlandıktan sonra ceset, otopsi için morga gönderilir. Cesedin taşınma sürecinde delillerin korunmasına dikkat edilir.

• Cesedin paketlenmesi: Ceset, hava geçirmez ceset torbalarına konur ve taşınır. Taşıma sırasında vücuttan dökülme ya da dışarıya sızıntı gibi durumların önüne geçilir.
• Zaman kaydedilir: Cesedin morga varış zamanı ve diğer detaylar kayıt altına alınır.

3. Otopsi Hazırlıkları

Morg’a getirilen ceset, otopsi yapılmadan önce bazı prosedürlerden geçer:

• Kimlik tespiti: Cesedin kimliği varsa kimlik bilgileri kontrol edilir. Yoksa kimlik belirleme için parmak izleri alınır, diş yapısı kaydedilir ve DNA örnekleri alınır.
• Fotoğraflama: Otopsi öncesinde ceset ayrıntılı bir şekilde fotoğraflanır. Giysiler çıkarılmadan önce ceset dışındaki giysiler ve aksesuarlar incelenir ve kaydedilir.

4. Otopsi

Otopsi, cesedin iç organlarının incelenmesini içeren detaylı bir süreçtir. Bu süreç, ölüm nedenini net bir şekilde belirlemek için yapılan en önemli aşamalardan biridir.

• Dış inceleme: Ceset tamamen soyulduktan sonra dış muayene yapılır. Travma belirtileri, yara izleri, kesikler, çürükler, ateşli silah yarası veya bıçak izleri kaydedilir. Aynı zamanda, gözlerdeki peteşiler gibi boğulmaya dair bulgular da dış incelemede tespit edilebilir.
• Giysilerin incelenmesi: Giysiler üzerindeki deliller (kan lekeleri, delikler, kurşun giriş çıkış izleri) detaylı şekilde değerlendirilir.
• İç inceleme (Y diseksiyonu): Otopsi, genellikle göğüs ve karın bölgesinin Y şeklinde kesilmesiyle başlar. Bu kesik, iç organların incelenmesi için açılan temel cerrahi yol olur.
• Organların çıkarılması ve incelenmesi: Kalp, akciğerler, karaciğer, mide gibi iç organlar tek tek çıkarılır, incelenir ve gerekirse laboratuvarda daha detaylı analiz yapılmak üzere örnekler alınır. Örneğin mide içeriği zehirlenme veya diğer toksik maddelerin varlığı açısından analiz edilir.
• Kafa incelemesi: Beyni incelemek amacıyla kafa açılır. Beynin durumu, kanamaları veya yaralanmaları incelenir.
• Kan, idrar ve diğer sıvılar: Toksikoloji testi için kan, idrar ve diğer vücut sıvıları alınır. Zehir, alkol, uyuşturucu veya ilaçların varlığına bakılır.

5. Otopsi Raporu

Otopsi tamamlandıktan sonra elde edilen tüm bulgular rapor haline getirilir. Bu rapor, ölüm sebebini, ölüm zamanını ve diğer ilgili bilgileri içerir. Ayrıca varsa dış etkenler (şiddet izleri, silah yaraları, toksinler vb.) detaylıca açıklanır. Raporun yazımı birkaç gün ila birkaç hafta sürebilir.

6. Cesedin Morgda Muhafazası

Otopsi tamamlandıktan sonra, ceset soğutmalı morg odasında saklanır. Aileye teslim edilene kadar cesedin bozulmaması için düşük sıcaklıklarda tutulur. Bu süre, otopsi raporunun tamamlanması ve yasal prosedürlerin bitmesine kadar değişiklik gösterebilir.

• DNA testleri veya ek incelemeler: Gerekirse, DNA analizleri, toksikolojik testler veya adli antropoloji gibi ek incelemeler yapılabilir.

7. Cesedin Teslimi ve Defin

Otopsi ve diğer adli tıp işlemleri tamamlandıktan sonra, ceset aileye veya yetkililere teslim edilir.

• Aileye bilgilendirme: Aile, ölüm nedeni ve diğer detaylar hakkında bilgilendirilir.
• Cenaze işlemleri: Aileye ceset teslim edildikten sonra, cenaze hizmetleri tarafından defin işlemleri yapılabilir. Yasal bir engel yoksa cenaze işlemleri başlamadan önce beden yıkanır ve kefenlenir.
• Ölüm belgesi: Ölüm nedeni resmî bir ölüm belgesiyle raporlanır ve kayıt altına alınır.

8. Yasal Süreç

Eğer ölüm adli bir vaka ise (cinayet şüphesi, şüpheli ölüm, kaza vs.), cesedin üzerinde yapılan tüm işlemler mahkemeye sunulacak kanıt niteliğindedir. Mahkemede adli tıp raporu önemli bir rol oynar. Otopsi sonuçlarına bağlı olarak, fail tespit edilebilir ve yargı süreci bu sonuçlara dayanarak şekillenir.

Bu süreç, adli tıp uzmanları tarafından büyük bir titizlikle yürütülür ve ölüm nedenini belirlemek, suç unsurlarını ortaya çıkarmak açısından oldukça kritiktir.