Doğru ödüllendirme.

   Bir köpeği eğitebilmenin anahtar noktası doğru ödül ve doğru zamanda ödüllendirmekten geçer. Bunun ilk aşaması olarak doğru ödülü belirlemelisiniz. Bir köpek çeşitli şeyler kullanılarak ödüllendirileceği gibi her köpek aynı ödülü sevmeye bilir.

      Biz eğitmenler genellikle eğitimin farklı aşamaları için farklı ödüllen kullanmayı tercih ederiz. Bu aşamaları kabaca ;

• Temel itaat

• sosyalizasyon

• ileri itaat

olarak konumlandırabiliriz.

Ödülün seçilmesi

    Çoğu köpek yiyecek ödülleri ile temel itaate başlar. Ancak çok az sayıda köpek yavruluk aşamalarında çeşitli oyuncaklar ile aralarında bağ kurar ve bu oyuncaklar onlar için mamadan çok daha değerli hale gelir. Bu köpekler “Yüksek drivelı” yani yüksek enerjili ve istekli köpekler olarak adlandırılır. Genellikle bu köpekleri iş köpeği olma yolunda eğitmeleri için sahiplerini teşvik ederiz.(Bu konuya başka bir yazımda değineceğim.) 

   Köpeğiniz ve sizin bütçeniz için en uygun ödül mamalarını belirlemelisiniz. Bu hazır paketlenmiş ödül mamaları olabileceği gibi, bir marketten alacağınız sosis, salam, kaşar, peynir gibi köpeklerin tüketimine uygun olan besinler de olabilir.

   Bunun yanında bir de oyuncak edinmelisiniz. Bu oyuncaklar da köpeğin ağzına alıp taşıyabileceği derecede olan top, ipli top, peluş, deri veya kumaş ısırma oyuncakları, kauçuk çiğneme oyuncakları gibi oyuncaklar olabilir. Eğer gürültü probleminiz yok ise ses çıkaran oyuncakları tercih etmenizde yarar olacaktır. 

   Bütün eğitimlerin nasıl yapılabileceği hakkında bir yazı yayınlayacağım o yüzden buna şu anda değinmiyorum. Şu anda sizin köpeğiniz ile temel iletişim ile çeşitli komutları çalışmış olduğunuzu varsayalım.

    Köpeğinizin en severek yediği ve en severek oynadığı oyuncağı belirledikten sonra bir sonraki aşamaya geçebiliriz.

Unutmayın! Köpeğinizin sevdiği oyuncak ve mama zamanla farklılık gösterebilir. Arada farklı mama ve oyuncak kullanmak köpeğin keyfini yerine getirecektir.

 Doğru zamanda ödüllendirme

    Doğru zamanda ödüllendirmek eğitimin anahtar noktasıdır. Zamanlamada gecikmek köpeğin komutları yanlış anlamasına yola açabilir. Biz insanlar ödülü köpeğe ulaştırmada gecikebiliriz. Bu yüzden sesli komutları kullanırız. “Klicker” adını verdiğimiz, basınca ses çıkartan eğitim yardımcılarını kullanırız. Bu alete köpeğimiz komutu doğru yaptığında basıp ardından hemen ödülü veriyoruz. Bunu da köpeğe öğretmek gerekir. Bu yüzden köpeğinizin bildiği en basit komutu kullanarak klicker ile aynı anda ödülü bir kaç kere vermeniz köpekte “Klicker=ödül” algısını oluşturacaktır. Bunun yerini ağzınızla çıkartacağınız her ses alabilir tabikide. Ben genelde ikisini de kullanıyorum. Klicker’ı yeni öğreteceğim komutların doğru oturmasını istediğimde kullanıp, komut köpeğe iyi öğretildiğinde sesli onaya geçiş yapıyorum.

Bir komutu ilk defa çalışmaya başladığınızda köpeğinizin fizikini düzeltmeye çalışırsınız. 

Bu örneği oturma komutu ile verelim

   Önce köpeğinizin doğru çekilde oturduğundan emin olduğunuzda ilk ödüllendirmeyi yaparsınız. Bunu yaparken de köpeğin komutu almasını istediğiniz kelimeyi ya da hareketi belirlersiniz.

  Bunu birkaç kere yaptınız ve köpek artık doğru oturuyor ancak elinize ya da klickera bakacak veya sağa sola bakacak ve dikkatini dağıtabilecek nesneler arayacaktır. Bunu engellemek için 2. aşamaya geçmelisiniz. ödüllendirme elemanlarını köpeğin göremeyeceği şekilde arkanıza saklamalı, köpeği şaşırtacak şekilde bir sağ, bir de sol eliniz ile ödüllendirerek köpeğin algıları ile oynayarak onu düşünmeye itmelisiniz. 3. aşamada köpeğin bu komutta bir süre bekleyebilmesini sağlamalısınız. Bu süre düzenli çalışma ile uzatılabilir. 4. aşamada ise bu beklemeler arasında köpeğin gözlerinize baktığı bir anı yakalayarak ödüllendirme yaparsınız. Böylece her komutta köpek gözünüzün içine bakarak odaklı kalacaktır. Yine düzenli çalışma ile bu süre saniyelerden dakikalara kadar uzatılabilir. 

Yukarıdaki iki kavramı oturturken köpeğinizin hangi eğitimi için hangi ödül ile daha iyi bağlantı kurduğunu belirlemelisiniz. 

 Sosyalizasyon eğitimlerinde oyuncak, itaatte mama kullanmak gibi ayırabileceğiniz gibi komutlar arasında da ödül geçişi yapabilirsiniz. Bu tamamen size ve köpeğinize kalmış bir durum.

Bundan sonraki yazımda sosyalizasyon eğitimi ve öneminden bahsedeceğim. Köpekleriniz ile yaşadığınız sorunları bana yazmanız durumunda size yardımcı olabilirim. Yazmamı istediğiniz bir konu varsa bana iletin lütfen.